Toename van gokverslaafden sinds de legalisering van online gokken

Online gokken voor 2021

Tot 1 april 2021 was er in Nederland geen specifieke regelgeving voor het aanbieden van online gokken. Aangezien een vergunning vereist is voor alle soorten kansspelen, en er geen vergunningen beschikbaar waren voor online gokken, waren alle aanbieders van online gokken in Nederland tot op dat moment mogelijk illegaal. De Wet op de Kansspelen (hierna “WoK” genoemd) reguleerde tot 1 april 2021 alleen de volgende traditionele kansspelen en de bijbehorende vergunningen: de staatsloterij, instantloterij, sportweddenschappen, de totalisator, lotto, casinospelen, prijsvragen en speelautomaten, evenals verschillende “bijzondere vormen van kansspelen” die in artikel 7a-e WoK worden genoemd. Op 1 april 2021 kwam de Wet Kansspelen op Afstand (hierna “Wet KoA” genoemd) van kracht. Pas met de Wet KoA ontstond de mogelijkheid om kansspelen op afstand aan te bieden, mits er een vergunning is afgegeven door het bestuur van de Kansspelautoriteit (KSA).

Online gokken sinds 2021

Sinds 1 oktober 2021 is de markt voor legale online casino’s in Nederland officieel geopend, met de eerste vergunningen onder de Wet KoA die in werking treden voor de duur van vijf jaar. Alleen online gokbedrijven met een passende vergunning mogen hun online gokspelen in Nederland aanbieden, volgens de verplichte vergunningseis uit artikel 1 lid 1 sub a van de WoK. De WoK is bedoeld om gokverslaving te voorkomen en spelers/consumenten te beschermen. Zodra de markt open ging, maakten alle gokaanbieders met een vergunning, inclusief staatsbedrijven als Toto en Holland Casino, massaal reclame voor hun websites. Volgens de overheid was dit ook een onderdeel van het zogenaamde “kanaliseren”, d.w.z. het leiden van spelers van illegaal naar legaal aanbod, waarover de KSA en de overheid toezicht en controle hebben. Hoewel officiële cijfers nog ontbreken, hebben verslavingsklinieken sinds oktober 2021 een aanzienlijke toename van het aantal aan online gokken verslaafde patiënten geconstateerd, vooral onder jongeren van 18 tot 24 jaar, zoals bronnen als RTL Nieuws. Hetzelfde geldt voor schuldhulpverleners. Wat wel duidelijk is, is dat het aantal deelnemers aan online gokken ongekende hoogten heeft bereikt. Uit onderzoek blijkt dat er in Nederland maandelijks meer dan 700 duizend spelers deelnemen aan online gokspellen.

Voor spelers die verliezen hebben geleden door illegaal online gokken zijn er mogelijkheden zoals casino claim diensten. Spelers die gokgeld willen terugkrijgen, kunnen zich wenden tot entiteiten die gespecialiseerd zijn in het helpen van gokkers om geld terug te vorderen van aanbieders die zonder de juiste licenties werkten.

Aangescherpte regels voor online gokreclame

Als reactie op bovenstaande fenomenen zijn er verschillende regelgevingen aangepast. Ten eerste begon de politiek zichzelf te bevragen over de legalisatie van de Nederlandse online gokmarkt. Daarnaast zijn de volgende maatregelen met betrekking tot gokreclame geïmplementeerd:

• Reclame mag niet gericht zijn op minderjarigen, personen tussen 18 en 24 jaar, en personen die zichzelf hebben uitgesloten van deelname aan gokspelen (zoals door registratie bij het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen – CRUKS) of personen die bepaalde verslavingspreventie- of zorginstellingen gebruiken;
• Ongestructureerde reclame (zoals op tv en radio, en in kranten en tijdschriften) en reclame op openbare plaatsen (zoals billboards) en/of openbaar toegankelijke gebouwen, zoals casino’s, speelautomatenhallen, bioscopen en cafés, is sinds 01-07-2023 verboden. Promotionele gokspelen zijn ook verboden;
• Reclame via internet, e-mail, on-demand tv, sociale media of binnen de eigen online spelomgeving is toegestaan zolang er een optie is om af te zien van het ontvangen van deze advertenties. Maatregelen moeten worden genomen om ervoor te zorgen dat kwetsbare groepen niet worden blootgesteld aan de advertenties. Het is verplicht dat ten minste 95% van het bereikte publiek 24 jaar of ouder is, onder dreiging van gedwongen stopzetting van de betreffende reclame;
• Het gebruik van rolmodellen zoals influencers, (voormalige) professionele atleten en modellen is verboden;
• Sponsoring van evenementen, programma’s, (teams van) atleten, clubs en competities en shirts en andere materialen wordt ook als ongerichte reclame beschouwd en zal, na de respectieve overgangsperiode, ook verboden zijn. Het is niet toegestaan om nieuwe sponsorovereenkomsten aan te gaan na 01-07-2023, noch om deze aan te passen of te verlengen. De overgangsperiode voor het sponsoren van tv-programma’s en evenementen loopt tot 1 juli 2024. Sponsoring van (onder andere) atleten, competities en materialen blijft toegestaan tot 1 juli 2025;

De huidige relevante regelgeving vormt de basis voor de Reclamecode Online Kansspelen 2023 (“ROK”). Dit is vastgesteld door overleg tussen de Stichting Reclame Code en belangenorganisaties uit de (online) gokindustrie.